Gamen op de computer? Geef mij maar een goed boek

Het geschreven woord is van alle tijden. Geëvolueerd van kleitabletten tot veer en inkt tot de gedrukte boeken die we vandaag de dag kennen. Het bestuderen van deze eeuwenoude kunst begint al vroeg op school. Op het vmbo, havo en vwo worden allerlei literaire werken voorgeschoteld die niet altijd in de smaak vallen bij leerlingen. Sterker nog, in de leeftijdscategorie van 13 tot 19 jaar leest op wekelijkse basis maar 18 procent een boek. Ook het verplichte materiaal wordt overgeslagen, omdat online de grote hoofdlijnen toch wel te vinden zijn. Daarnaast is spelletjes spelen of filmpjes kijken op de computer, iPad of telefoon veel leuker dan naar woorden staren. Een slechte zaak voor de ontwikkeling van tieners, aangezien lezen in ons dagelijks leven van groot belang is. Ook de toenemende globalisering verlangt van ons dat de leesvaardigheid in de Engelse taal wordt ontwikkeld als tweede moedertaal. 

Oorzaak en gevolg van de leesvaardigheids-achteruitgang onder jongeren

Door invloeden van buitenaf kunnen jongeren op de middelbare school snel worden afgeleid. Tegenwoordig wordt dit probleem steeds groter met de overmaat aan elektronische spelletjes, filmpjes en andere bezigheden waar de gemiddelde tiener zijn tijd liever mee doorbrengt dan een saai boek. De oorzaak van de achteruitgang van lezen is dus te wijten aan de enorm accelererende technologische omgeving waarin kinderen opgroeien. Er is altijd wel een mobiele telefoon, iPad of laptop in de buurt om je te laten meeslepen in de wereld van de technologie. De achteruitgang hangt samen met het verminderde leesplezier onder jongeren. De helft van de 15-jarigen vindt lezen maar tijdsverspilling en leest alleen als het verplicht is of om informatie op te zoeken. .

Jongeren mogen dan wel geen moeite hebben met het opzoeken van informatie, er ontwikkeld zich een groot probleem in de vaardigheid van tekstbegrip.

Het gevolg van de achteruitgang in het leesgedrag uit zich in het falen op latere leeftijd. Jongeren mogen dan wel geen moeite hebben met het opzoeken van informatie, er ontwikkeld zich een groot probleem in de vaardigheid van tekstbegrip. Dit is iets wat in de informatiemaatschappij van vandaag de dag juist van groot belang is. Bijna 24 procent van de jongeren is niet meer op het gewenste niveau en kan teksten niet goed begrijpen. Ze hebben moeite de boodschap uit berichten te halen en kunnen geen conclusies meer trekken uit gelezen teksten.

Vanuit het hele onderwijs wordt naar manieren gezocht om deze trend te keren en lezen weer te stimuleren. Er moet extra aandacht komen voor kinderen die moeite hebben met lezen en ook ouders en grootouders worden aangespoord hun kinderen en kleinkinderen vaak voor te lezen, vooral op jonge leeftijd wanneer de taalknobbel ontwikkeld wordt. Daarnaast wordt er gedacht aan een vernieuwde leeslijst om het lezen van literatuur op school weer leuk te maken. Het zou hierbij gaan om boeken die meer in de belevingswereld passen van tieners en er kunnen bijvoorbeeld ook sportboeken en strips tussen zitten.

Veranderen van de lesmethode

Kinderen moeten niet te veel mee willen gaan in de nieuwste technologische snufjes en alles waar school voor staat achter zich laten. Echter, tegelijkertijd moeten scholen en leraren zich ook een beetje onderdompelen in de wereld van het internet en haar vooruitgang. Zo kan er een balans gevonden worden tussen het hebben van plezier en het zorgen voor de juiste richting voor leerlingen in het kader van de ontwikkeling. Aangezien zowel leraren als ouders deze balans niets liever willen, zijn er diverse online programma’s ontwikkeld om lezen leuker te maken voor jongeren die vmbo, havo of vwo volgen en die er tegelijkertijd voor zorgen dat de leesvaardigheid toeneemt.

Reading Assistant

Om de Engelse vaardigheid van de middelbare school leerlingen te verbeteren is Reading Assistant ontwikkeld. Dit is een online mondeling leesinstructieprogramma dat technologie op het gebied van spraakherkenning gebruikt om te luisteren naar de kinderen terwijl zij hardop voorlezen. Deze ingebouwde spraakherkenningstechnologie biedt een onpersoonlijke, oordeelvrije luisteraar. Door deze begeleiding wordt de leesvaardigheid, het begrip en de vloeiendheid van leerlingen vergroot. De leeshulp van Reading Assistant is afgestemd op het persoonlijke niveau en in een klas kan dan iedereen met verschillende vaardigheden oefenen. Als leraar kun jij dan de volgende les plannen in alle flexibiliteit van het online programma. Het programma kan ook als huiswerk worden gebruikt, zodat overal en altijd het één-op-één leescoachingsprogramma gebruikt wordt en ondersteuning kan bieden.

Reading Assistant zorgt voor de juiste lezing van een stukje tekst voor leerlingen en biedt ondersteuning door te corrigeren tijdens het lezen. Alle leesvoortgang van leerlingen wordt nauwkeurig bijgehouden en ze kunnen ook zelf later persoonlijk getuige zijn van hun eigen voortgang door de vastgelegde beelden van hun eerste ervaring met het programma. De methode kan al worden toegepast bij kinderen vanaf acht jaar en bevat een bibliotheek die bestaat uit meer dan 300 titels van niveau A1 tot C2. De manier van voorlezen en gelijke verbetering is vergelijkbaar met de manier waarop docenten en ouders kinderen individueel begeleiden tijdens het voorlezen, alleen nu kan het op klassikaal niveau. Reading Assistant kan ingezet worden bij het leren lezen en begrijpen, als extra verrijkingsmateriaal, als bijles en ter voorbereiding voor toetsen of het landelijk examen.

Reading Assistant is een mondeling leesinstructieprogramma dat leerlingen op de middelbare school helpt met hun Engels door problemen met huiswerk te verminderen, vloeiend lezen en begrijpen te verbeteren en een onbevooroordeelde luisteraar voor terughoudende lezers te bieden.

Fast ForWord

Een ander programma is Fast ForWord, een adaptief lees- en taalprogramma dat binnen één tot twee jaar winst oplevert. Voor elke leerling die moeite heeft met de Engelse taal biedt Fast ForWord een oplossing door de hersenen gebaseerde aanpak gericht op grondoorzaken van leesproblemen. Door dit aan te pakken kunnen er blijvende resultaten geleverd worden wat het leven lang mee kan gaan. Ook Fast ForWord biedt een gepersonaliseerd pad voor elke leerling met verschillende interventieniveaus en verschillende behoeften. Voor iedere leerling kan de leesprestatie gemaximaliseerd worden.

Het online programma biedt verschillende paden in de verbetering van het lezen. De eerste groep omvat leerlingen met dyslexie, een toenemende aandoening onder jongeren. De tweede groep is moeilijke lezers, die worden geholpen door de directe en intensieve focus op dat wat hen tegenhoudt. Het programma begint met het verbeteren van de onderliggende cognitieve vaardigheden en levert vervolgens een gepersonaliseerde, intensieve beoefening van de taal. De derde groep is voor leerlingen van de Engelse taal. Voor deze leerlingen worden trainingen over Engelse fenomenen, uitgebreide academische ondersteuning van de vocabulaire, Engelse morfologie, grammatica, luisteren en begrijpend lezen gegeven. Via spraakherkenning wordt corrigerende feedback gegeven bij een verkeerde uitspraak. De vierde groep bestaat uit leerlingen die geleden hebben aan armoede of trauma’s waarbij intensieve begeleiding wordt gegeven. Tot slot is de laatste groep bedoeld voor leerlingen uit het speciale onderwijs. Het gaat hierbij om begeleiding waarmee de onderliggende geheugen-, aandachts- en verwerkingsvaardigheden worden verbeterd bij leerlingen met een specifieke leesstoornis en bij ADD’ers en ADHD’ers.

STERK Engels

Het Nederlandse programma STERK Engels is een goed onderbouwde, gebruiksvriendelijke leermethode waarmee op eenvoudige en effectieve manier de Engelse taal wordt aangeleerd. Door het programma wordt gedifferentieerd lesgeven mogelijk voor zowel beginners als gevorderden. Leerlingen krijgen de vrijheid een ideale mix van offline en online werken te maken. De methode is wetenschappelijk onderbouwd en sluit aan bij de individuele ontwikkeling, maar daarnaast geeft het ook feedback en motivatie door de nadruk te leggen op een positieve bevestiging van de individuele groei.

De methodes van Reading Assistant en Fast ForWord kunnen in combinatie met de methode van STERK extra worden versterkt. Reading Assistant en Fast ForWord zijn wetenschappelijk onderbouwd en evidence-based, wat een goede ondersteuning biedt voor leerlingen in het leren van de Engelse taal.