Naar de top!

‘Naar de top!’ is een nieuw therapeutisch bordspel speciaal geschikt voor kinderen (vanaf 7 jaar) en jongeren met autisme. Het spel leert de deelnemers open communiceren over alle aspecten die bij autisme komen kijken. Er komen diverse opdrachten langs waardoor zij spelenderwijs over autisme nadenken en met elkaar praten.

‘Naar de top!’ richt zich op gezinnen, behandelgroepen en de schoolse setting. Uitermate geschikt als middel voor het passend onderwijs!

‘Naar de top!’ wordt gespeeld met een spelleider, die het proces begeleidt.De spelleider wordt ondersteund met een inhoudelijke handleiding en beschikbare observatieformulieren, waardoor de spelleider het proces gemakkelijk kan monitoren. Dit spel onderscheidt zich doordat gezinsleden gezamenlijk het proces doorlopen. Ook is ‘Naar de top!’ gestoeld op een duidelijke theorie (t.a.v. rouwverwerking), psycho-educatief, mooi vorm gegeven, maakt gebruik van creatieve vormen binnen een systeemvisie en betrekt sterk de emotionele beleving van alle deelnemers.

In het spel komen vier soorten kaartjes voor:
- Communicatie kaarten, welke gericht is op het open communiceren tussen de deelnemers. bv; ‘Wat is er speciaal aan jullie gezin’, ‘Hoe reageer je als je boos bent?’

- Doe kaarten geven de deelnemers de mogelijkheid zich op non-verbale wijze te uiten bv; ‘Teken de plek in huis waar jij tot rust komt’, ‘Zet elkaar in de juiste volgorde van leeftijd’.

- Mening kaarten is gericht op een onderwerp welke in verband staat met autisme. De deelnemers gaan hierover met elkaar in gesprek, ontdekken elkaars beleving en mening over het onderwerp. De spelleider start het gesprek met de vraag ’hoe denk jij over…’. bv; ‘Humor en autisme’, ‘Veranderingen’.

-Complimenten kaarten versterken de positieve interactie tussen de deelnemers en brengen de nodige relativering bv; ‘Wie kan goed de weg onthouden?’, ‘Wat is er deze week goed gelukt?’

Na acht sessies zijn de deelnemers in staat om elkaar steun te bieden, mee te leven en elkaar te helpen in de omgang met autisme. 

Daarnaast worden de volgende doelen behaald; 
- psycho-educatie voor alle deelnemers 
- rouwverwerking omtrent het krijgen van een ASS-diagnose 
- praktische handvatten bedenken over hoe om te gaan met ASS 
- empowerment van de deelnemers vergroten 

Het spelbord bestaat uit acht modules, aapje Sassa overwint iedere sessie een uitdaging in het landschap, en bereikt uiteindelijk de top van de berg!

De deelnemers van ‘Naar de top!’ worden in hun meeleven beloond, middels een beloningskaart waarbij de deelnemers bij aanvang van het spel gezamenlijk een beloning kiezen. Aan het einde van het traject ontvangen de deelnemers een certificaat en een poster, zodat zij een concreet resultaat mee naar huis kunnen nemen. 

Er wordt een CD-rom bij ‘Naar de top!’ geleverd, waar o.a. extra certificaten en observatieformulieren te vinden zijn.

 

Theoretisch kader van bordspel ‘Naar de top!’ 
‘Naar de Top!’ is in eerste instantie bedoeld voor gezinnen, waarvan een of meerdere kinderen autisme hebben. In het spel is uitgegaan van de verliesverwerking, volgens Mönnink (2000) beschreven. De verwerking is op te delen in vier fasen, welke zijn aangehouden in de opbouw van ‘Op naar de top!’. Het accepteren van de diagnose autisme kan men zien als het verlies van de verwachting van ouders om een ‘gezond’ kind te krijgen en het hiermee verliezen van bepaalde toekomstverwachtingen. Het kind zelf verliest een reeds opgebouwd zelfbeeld en dient deze aan te passen om tot acceptatie te komen van autisme bij zichzelf. 

Fase 1; Feitelijke beschrijving van de nieuwe situatie (sessie 1) 
Middels korte psycho-educatie zal het gezin samen ontdekken welke aspecten van autisme van toepassing zijn op het gezinslid met autisme. Hierin worden verschillende aspecten verwerkt:uitleg over de oorzaak van autisme en algemene kenmerking van autisme. Er is een autisme informatie kaart bij het spel geleverd. De spelleider kan deze kaart te allen tijde inzetten om de spelers te informeren over autisme. Ook later in het traject kan deze kaart ingezet worden, als er vragen of onduidelijkheden zijn bij de spelers over autisme. De psycho-educatie kan op deze wijze herhaald worden, zodat de informatie bij de spelers kan beklijven.

Fase 2; Betekenisverlening aan de nieuwe situatie door de verschillende gezinsleden (sessie 2 & 3) 
In fase twee zal het uitspreken van en kennismaken met de betekenis, welke ieder gezinslid aan autisme geeft, en begrip krijgen voor de ander centraal staan. Het onderzoekende en communicerende karakter van deze fase zorgt ervoor dat de gezinsleden kennismaken met elkaars ideeën over het begrip autisme. Er is aandacht voor zowel de kwaliteiten als de beperkingen, welke autisme met zich mee brengt.

Fase 3; Het emotionele gevolg van de nieuwe situatie voor de verschillende gezinsleden (sessie 4, 5 & 6) 
In fase drie zal het onderzoeken van de emotionele gevolgen van de diagnose voor ieder gezinslid en de communicatie ten aanzien hiervan centraal staan. Thema’s als schuld, steun en emoties t.g.v. de diagnose komen aan bod. Deze zijn voortgekomen uit de theoretische onderbouwing dat voor het herstel van het bestaansontwerp van een persoon vier aspecten belicht dienen te worden, de zogenaamde KERN (Kontrole, Eigenwaarde, Rechtvaardigheidsgevoel, Nu-in-relatie-tot-later). Het laatstgenoemde aspect komt in de afsluitende fase aan bod.

Fase 4; Toekomstperspectief (sessie 7 & 8) 
Binnen de laatste fase wordt de aandacht verlegd naar het verkrijgen van concrete handvatten voor de gezinsleden hoe om te gaan met de emotionele en praktische gevolgen van autisme binnen het gezin. Daarnaast zal tezamen een realistisch en positief toekomstbeeld geschetst worden.

Openlijke erkenning van het ‘verlies’ 
Het delen van de emotionele gevolgen van de diagnosestelling, helpt de gezinsleden zich aanpassen aan de nieuwe situatie in het gezin. Open en duidelijke communicatie hierover in het gezin, stimuleert het verwerkingsproces bij de gezinsleden. ‘Het realistisch omgaan met de feitelijkheid van het verlies is van belang, alsmede het erbij betrekken van de kinderen. Goedbedoelde pogingen de kinderen of kwetsbare gezinsleden te behoeden voor het meemaken van deze gebeurtenissen, isoleert hen van de gezamenlijke ervaring en maakt de kans op een gecompliceerd rouwproces groter. Ze worden beschadigd door de angst van de nabestaanden’ (citaat uit ‘verliesverwerking’, Mönnink 2000). De eerste fase van het spel is gericht op een feitelijke benadering van autisme, waarbij de deelnemers het autisme onder ogen komen.

Ordening van de chaos 
In fasen 2 en 3 van ‘Naar de top!’ leren de gezinsleden elkaar nader kennen, ze onderzoeken de betekenis die een ieder geeft aan autisme en delen ervaringen. De communicatie over de emotionele gevolgen van de nieuwe situatie wordt vergroot. De spelleider structureert deze informatie, vat deze samen en brengt zo orde aan. Hierdoor krijgen de gezinsleden meer grip op zichzelf en elkaar.

Oriëntatie op nieuwe relaties en toekomst 
In fase 4 richten de gezinsleden zich op de toekomst; het toekomstbeeld wordt bijgesteld. Er vindt afstemming plaats, waarbij de deelnemers proberen om een gezamenlijk toekomstbeeld neer te zetten. Er kunnen concrete afspraken gemaakt worden.